Suni kauçuk türleri

[Alıntı]

Sun’i kauçuklar genellikle porella ve poliyeter gibi iki çeşitten ibaret olsa bile, bugün bütün fabrikalar kendi özel formüllerine göre üretim yapmaktadır. Kauçuklu kıllar, kauçuklu vijitaller ve kauçuklu kıtıklarda sun’i kauçuk çeşitlerinden sayılabilirler. Piyasada bir çok sun’i kauçuk çeşidi vardır (Şekil 4.1),
Şekil 4.1 Sun’i kauçuk çeşitleri [10].
Şekil 4.2 Kauçuklu kıl plakaları [10].
Şimdi sun’i kauçuk çeşitlerinin kısaca imalatları hakkında bilgi edinelim.
4.1. Porella (Moltopren-Schaumstoff)
Belli başlı sun’i kauçukların en başta geleni porelladır. Piyasada içine doğal kauçuk katılmış olanlarından yerli yapımlara porella denir. Porellayı meydana getiren başlıca iki kimyevi madde: “Desmoph one” ve “Desmodure” Almanya’daki Bayer firmasının icadı olup kauçuk fabrikalarınca buradan temin edilmektedir. “Moltopren” adı bu meşhur firmaca verilmiştir. Genel olarak Almanca köpük maddesi anlamına gelen “Schaumstoff-Şavmştof” adıyla anılır. Ayrıca bu sahada isim yapmış büyük kauçuk fabrikaları da yaptıkları sun’i kauçukları kendilerince adlandırmışlardır: Mesela Almanya’da evvelce mevcut en büyük ve ilk kurulan mobilya döşeme kauçuğu imal eden “Correcta” firmasınca “Porella” ismi verilmiştir. İlk defa memleketimizde ve özellikle okullarımızda bu fabrikanın kauçuğu kullanıldığından genellikle “Porella” adı ile tanınmaktadır. Kimyasal olarak sun’i şekilde elde edilen porellanın en önemli iki hammaddesi olan “Desmophone” ile “Desmodure” akıcı sıvı kütlesi halindedir. Dökülebilen ve püskürtülebilen bu akıcı sıvı kütleleri herhangi bir şekilde basınç veya sıcaklık etkisine tabi olmadan doğrudan doğruya belirli oranlarda karıştırılır. Burada fevkalade ehemmiyeti olan karışım oranları, çok önemli faktördür. Kalıplar içerisinde hazırlanan sıvı içerisine zararsız gaz çıkaran bir madde ilave edilir. Gaz yapıcı madde olarak genellikle su kullanılır. Çıkan gazların etkisiyle saniye ile ifade edilen çok kısa bir zaman sonra meydana gelen kimyasal birleşim sonucunda 30-40 cm. yüksekliğinde ve istenilen boyda kuru bir köpük kütlesi haline gelir. Kauçuk olgunlaştıktan sonra kalıp açılarak kauçuk dışarı alınır. Bu kauçuk bloğu gayet ince, dişsiz şerit bant bıçakları ile boydan boya, istenilen kalınlıklarda, plakalar halinde kesilir
Sun’i kauçuk imalatı sadece bir formül ve kalıplama işi değildir. Kauçuk ancak uzun deneyler sonucu imal edilebilir. Kauçuğu kabartmak kolaydır, fakat içerisinde kalacak boşlukların ebat ve dağılışını ayarlama büyük zorluk çıkarır. Sonra temizlik kauçuğu renk ve koku bakımından cazip olmalıdır. Kauçuklar gerek depolarda gerekse kullanılırken senelerce esnekliklerini kaybetmemeli ve sertleşmemelidir. Bütün bu nitelikler her fabrikanın kendi uzun deneyleri sonucunda ortaya çıkar [5].
Şekil 4.3 Kesilmiş ve istiflenmiş kauçuk plakaları [10].
4.1.1. Profilli porella plakaları
Sun’i kauçuk-porella-kalınlık makinesi gibi merdaneleri olan özel kesme makinelerine verilir. Makinede mevcut alt ve üstteki iki karşılıklı dişli merdane arasında sıkıştırılan plakalar bu durumda yatay hareketle ince bir şerit tarafından ortasından kesilir. Plakalar merdaneden kurtulunca birbirine intibak eden kesit yüzeyleri girinti ve çıkıntılı bir hale gelir. Böylece birbirine karşılıklı olarak girmiş ve birbirinden ayrılabilen profilli ikişer adet kauçuk plakası elde edilir (Şekil 4.4) [10].
Şekil 4.4 Profilli porella plakaları [10].
Ayrıca çeşitli şekillerde profilli porella plakaları elde edilmektedir (Şekil 4.5).
Şekil 4.5 Çeşitli profilli porella plakaları [10].
4.2. Poliyeter
Poliyeter genellikle dışardan ithal edilen bir sun’i kauçuk çeşididir. Elastikiyetinin fazlalığı sağladığı rahatlık müstesna olmak üzere diğer bütün özellikleri, başlıca hammaddeleri ve imal tekniği genellikle porella dediğimiz sun’i kauçuğun aynısıdır. Poliyeter porellanın tabii kauçuğa yaklaşan özelliğindedir